Świąteczny makowiec babci Janiny
Tradycyjny przepis na makowiec świąteczny, który zachwyci całą rodzinę. Poznaj sekret przygotowania idealnego nadzienia makowego, które sprawi, że Twój makowiec będzie najlepszy na świątecznym stole.
Makowiec - tradycja świąteczna
Makowiec to jedna z najbardziej charakterystycznych wypieków polskiego świątecznego stołu. Jego historia sięga XVI wieku, kiedy to mak był symbolem płodności i dobrobytu. Tradycyjnie makowiec podawano podczas Wigilii jako jeden z dwunastu potraw.
Przepis babci Janiny, który dzielę się z Wami, pochodził z Małopolski i był przechowywany w rodzinie przez ponad sto lat. Sekret tkwi w odpowiednim przygotowaniu nadzienia makowego i cierpliwym zagniataniu ciasta drożdżowego.
Składniki na świąteczny makowiec (2 bułki)
Na ciasto drożdżowe:
- 500 g mąki pszennej typ 500
- 250 ml ciepłego mleka
- 100 g masła
- 2 żółtka
- 80 g cukru
- 25 g świeżych drożdży (lub 8g suchych)
- 1 łyżeczka soli
- Skórka starta z 1 cytryny
Na nadzienie makowe:
- 400 g maku niebieskiego
- 300 ml mleka
- 150 g cukru
- 100 g masła
- 2 żółtka
- 100 g migdałów blanszowanych
- 80 g rodzynek
- 2 łyżki miodu
- 1 łyżeczka esencji waniliowej
- Szczypta soli
Do smarowania:
- 1 żółtko
- 2 łyżki mleka
- Migdały płatkowe do posypania
Przygotowanie krok po kroku
Przygotowanie nadzienia makowego
Mak zalej wrzątkiem i odstaw na 30 minut. Odcedź i przepłucz. Zalej mlekiem i gotuj 15 minut na małym ogniu, często mieszając. Odstaw do ostygnięcia, następnie zemleć dwukrotnie w maszynce do mięsa lub rozdrobnij blenderem.
Dokończenie nadzienia
Do zmielonego maku dodaj cukier, masło, żółtka, miód, esencję waniliową i sól. Migdały posiekaj, rodzynki namocz w ciepłej wodzie. Dodaj do masy makowej i wymieszaj. Nadzienie powinno być gęste ale smarowne.
Przygotowanie ciasta
Drożdże rozmieszaj w ciepłym mleku z łyżką cukru. Odstaw na 10 minut do spienienia. W misce wymieszaj mąkę z pozostałym cukrem i solą. Dodaj drożdże, żółtka, roztopione masło i skórkę cytrynową.
Wygniatanie ciasta
Zagnieć ciasto przez 10-15 minut, aż będzie gładkie i elastyczne. Przełóż do natłuszczonej miski, przykryj wilgotną ściereczką i pozostaw w ciepłym miejscu na 1-1,5 godziny do podwojenia objętości.
Formowanie makowców
Przełóż ciasto na podsypaną mąką powierzchnię. Podziel na dwie części. Każdą rozwałkuj na prostokąt 30x40 cm. Rozsmaruj nadzienie makowe, zostaw 2 cm brzegu. Zwiń w rulon, zaciśnij brzegi.
Drugie wyrastanie
Przełóż makowce na blachę wyłożoną papierem. Przykryj i zostaw na 45 minut do wyrośnięcia. Posmaruj mieszanką żółtka z mlekiem, posyp migdałami płatkowymi.
Pieczenie
Nagrzej piekarnik do 180°C. Piecz makowce 35-40 minut, aż będą złotobrązowe. Jeśli wierzch rumieni się za szybko, przykryj folią aluminiową. Gotowe makowce wystudź na kratce.
Sekrety idealnego makowca
Jakość maku
Używaj tylko świeżego maku niebieskiego. Sprawdź datę ważności - stary mak może być gorzki i zepsuć smak całego ciasta.
Mielenie maku
Mak miel dwukrotnie lub użyj blendera. Dobrze zmielony mak to podstawa kremowego nadzienia. Niektórzy dodają łyżkę gorącej wody podczas mielenia.
Temperatura składników
Wszystkie składniki powinny mieć temperaturę pokojową. Zimne składniki mogą sprawić, że ciasto nie będzie dobrze wyrastać.
Pieczenie
Nie otwieraj piekarnika przez pierwsze 25 minut pieczenia. Nagła zmiana temperatury może sprawić, że makowiec opadnie.
Warianty nadzienia
Podstawowe nadzienie makowe możesz wzbogacić dodatkami:
Z orzechami włoskimi
Dodaj 100g posiekanych orzechów włoskich do nadzienia. Nada mu chrupiącą teksturę i bogatszy smak.
Z powidłami śliwkowymi
Przed nałożeniem maku posmaruj ciasto cienką warstwą powidła śliwkowego. Da to dodatkową słodycz i wilgotność.
Z kandyzowanymi owocami
Zamiast rodzynek użyj mieszanki kandyzowanych owoców - pomarańczy, cytronu i wiśni. Idealne na święta.
Z rumem
Dodaj 2 łyżki rumu do nadzienia makowego dla dorosłego, bardziej aromatycznego smaku.
Przechowywanie i podawanie
Makowiec najlepiej smakuje następnego dnia po upieczeniu, gdy nadzienie i ciasto się przegryzą. Przechowuj go w suchym miejscu, owinięty w ściereczkę lnianą lub pergamin.
Tradycyjnie makowiec kroi się na ukos, w plastry o grubości około 1,5 cm. Można go podawać z kawą lub herbatą. W okresie świątecznym doskonale komponuje się z mlekiem migdałowym lub kompotem z suszonych owoców.
Dobrze przechowywany makowiec zachowuje świeżość przez 4-5 dni. Można go również zamrozić - po rozmrożeniu smakuje jak świeżo upieczony.